Wojewódzka Inauguracja Roku Kulturalnego

Wojewódzka Inauguracja Roku Kulturalnego miała miejsce 4 października 2018 r. w Warmińsko – Mazurskiej Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie. Gospodarzem wieczoru był Gustaw Marek Brzezin – Marszałek Województwa Warmińsko Mazurskiego.

Obecni byli radni Sejmiku Województwa Warmińsko – Mazurskiego, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego z Warmii i Mazur, wójtowie, burmistrzowie i starostowie, dyrektorzy instytucji kultury.

Gustaw Marek Brzezin przywitał obecnych słowami: Inaugurujemy kolejny rok kultury w regionie, to myślimy o poprzednim sezonie. Związane jest to z wyróżnieniami, nagrodami, związanie jest to też z podsumowaniem dnia dzisiejszego a przede wszystkim bardzo mocno patrzenia w przyszłość. Patrzenia właśnie w tej ważnej sferze dla regionu jakim jest kultura dla Warmii i Mazur. Bogactwo tej kultury jest bardzo wyraźne i bardzo duże. Pragnę pogratulować, podziękować wszystkim twórcom, animatorom kultury na Warmii i Mazurach, bo praktycznie jest z czego się cieszyć, jest co chwalić. Jak spojrzymy w ostatnie lata w ostatniego sezonu, jesteśmy bardzo dumni z tego faktu, że pięknie doznajemy twórczości kulturalnej w regionie ale co jeszcze nas bardziej cieszy – słychać pod względem kultury o Warmii i Mazurach w Polsce i zagranicą. Osobiście też bardzo się cieszę, że doznajemy takich faktów, gdzie jednostki kultury Warmii i Mazur współpracują ze sobą, gdzie wspólnie razem realizują ważne dzieła. Tutaj na myśl mi przychodzi z ostatniego roku wspaniała twórczość i wspaniałe można powiedzieć dzieło i Filharmonii i Teatru im. Aleksandra Sewruka w Elblągu, a mianowicie musical „ Skrzypka na dachu”,  gdzie kiedy i ile by nie był on wystawiany, to zawsze jest pełna publiczność, pełna sala i z radości i poszanowaniem i podziękowaniem, oklaski świadczą o uznaniu tego spektaklu.

Marszałek dodał, że w ostatnich latach bardzo mocno zaistnieliśmy filmowo na Warmii i Mazurach a to za przyczyną utworzonego regionalnego funduszu filmowego, który pozwala wesprzeć ważne dzieła, ważne filmy, ważną twórczość.

Inwestowanie w kulturę

– Istotą jest inwestowanie w kulturę – podkreślał marszałek Brzezin. Mamy tą świadomość, jako można powiedzieć główny odpowiadający za sprawy finansowe województwo samorządowe i cieszymy się że na etapie inwestycyjnym jest Centrum Spotkań Europejskich Światowid w Elblągu, myślę że niebawem do całego kompleksu dołączy Teatr Elbląski, żeby można było należycie wyremontować ten obiekt, no i oczywiście w procesie inwestycyjnym z małym poślizgiem, bo będziemy musieli drugi przetarg ogłosić ale w inwestycji jest Muzeum całoroczne w Grunwaldzie. Szereg innych planów i szereg innych poczynań z możliwością skorzystania z pieniędzy unijnych mamy w zamyśle ale jak będzie już w realizacji to wtedy o tym oznajmimy.

Marszałek podziękował wszystkim którzy składają się na kulturę w regionie Warmii i Mazur. Podkreślał: potrzeba jest wielu mecenasów, potrzeba jest wiele złotówek bo każda stanowi o dobrym zainwestowaniu. Kultura to rzecz niezbędna w funkcjonowaniu i w życiu nasz wszystkich i wspaniale promuje nasz region.

Nagrody i wyróżnienia

Przyznano Warmińsko – Mazurską Nagrodę Humanistycznej im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

– Warmińsko-mazurską nagrodę humanistyczną im. Wojciecha Kętrzyńskiego ustanowiono uchwałą zarządu województwa warmińsko-mazurskiego z dn. 20.06.2006r., przyznaje się ją za indywidualne lub zbiorowe wybitne osiągniecia twórcze z zakresu nauk humanistycznych o trwałym znaczeniu kulturalnym dla regionu Warmii i Mazur. W tym roku szanowni laureatem jest dr Adolf Juzwenko. Laudację wygłosił prof. dr hab. Stanisław Achremczyk:

Panie Marszałku, dostojny panie dyrektorze Zakładu Narodowego Ossolińskich. Jakże w roku tak wielkich jubileuszy nie przyznać nagrody człowieka, który od 1999 roku kieruje najważniejszą polską książnicą, Zakładem Ossolińskich. Pan dyrektor Juzwenko jest następcą Wojciecha Kętrzyńskiego. Kętrzyński proszę państwa dyrektorował 41 lat. Panie dyrektorze, życzę takiego jubileuszu Panu!  Szanowni Państwo, kapituła kierując się uzasadnieniem nagrody nie tylko myślała o niepodległości Polski, ale w tym roku przypada 100  rocznica śmierci Wojciecha Kętrzyńskiego. I pan dyrektor  Juzwenko otrzymuje 10 nagrodę. A nagroda jest umyślana promować region i nagradzać ludzi zasłużonych dla polskiej nauki i polskiej kultury. Szanowni Państwo, pan dyrektor Juzwenko, tak jak Kętrzyński jest historykiem, jest działaczem społecznym. Chroni polską tożsamość  zamkniętą w murach dzisiaj wrocławskiego  Ossolineum, ale traktuje zbiory Ossolińskie jako jedną całość. Tą lwowską i tą Wrocławską panie profesorze, to jest jedna nasza wielka całość. Kętrzyński przyznaje się do polskiej tożsamości, wybrał trudne życie. Mógł zostać  w fuliklerem, być profesorem Albertiny, zajmować  różne stanowiska  w państwie pruskim. Tymczasem świadomie opowiedział się za polskością. Został Polakiem. Patent na Polaka, jak sam mawiał, otrzymał za udział w powstaniu styczniowym i za więzienia. Tak się mówiło wówczas, nie uwięziony, nie, kto nie poniósł rany za ojczyznę, trudno być Polakiem, ale ten patent na Polaka Kętrzyński wystarał się w Ossolineum. To była instytucja, to była sprawa publiczna. Nie mieliśmy własnego państwa, ale potrafili Polacy stworzyć polskie instytucje. Muzea, książnice, teatry, czasopisma, wydawać książki. Powstała wielka literatura. I ta wielka literatura jest w Ossolineum. Kętrzyński gromadzi, rękopisy naszych wieszczów. I do tych zbiorów pan profesor Juzwenko dołożył kolejny tomik „Pana Tadeusza”. Pan stworzył Muzeum „Pana Tadeusza” we Wrocławiu. To jest piękna wielka rzecz.. To tam we Wrocławskich murach Ossolińskich jest egzemplarz naszej Konstytucji Majowej. Tam jest nasza tożsamość. O pozycji Polski w świecie świadczyła wspaniała Polaków polska kultura i wielka literatura i historia. I Ossolineum, ten nurt zapoczątkowany przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego fundacją w 1817 roku nieustannie podtrzymuje, w tym kierunku działa. Panu profesorowi Juzwence przyszło działać w niełatwych czasach budowania nowej suwerennej rzeczywistości. Ale przecież on o tą suwerenną rzeczywistość walczył, jako członek solidarności, komitetów obywatelskich, jako delegat na pierwszy zjazd solidarności w Gdańsku, a także utrzymywał kontakt z nami z maleńkim Olsztynem, proszę państwa. Tu bywał na wykładach, spotykał się z uczniami, nauczycielami. Przekazywał historię. A jest badaczem historii najnowszej. Jego książka wydana w 1973 roku „Polska biała Rosja” nie straciła jednak  sedna aktualności. Profesor Juzwenko interesuje się obszarem wschodnim, ten ukraiński i ten moskiewski, ten wschodni obszar jakże ważny dla nas. Szuka tego co łączy, a nie tego co dzieli. Proszę państwa można wymieniać szeregi publikacji, działalność publiczną, zasiadanie w różnych kapitułach i gremiach polskiej nauki, ale jako dyrektor Ossolineum dał podstawę prawną tej instytucji. Panie profesorze powróciliście do korzeni, fundacją publiczną. To jest sukces. Dzisiaj Ossolineum to nie jest tylko książnica. Dzisiaj Ossolineum to jest Muzeum Lubomirskich, to jest także wydawnictwo, proszę państwa. Taki zaszczyt spotykał ludzi, którzy publikowali w wydawnictwie Ossolińskich. Cały poczet polskich monarchów ważne prace, wydawnictwa wieszczów narodowych. To tam wszystko jest skoncentrowane,  to taka koncentracja działalności Władysława Bełzy i innych też późniejszych dyrektorów Ossolińskiego Zakładu. Nie zerwał pan profesor kontaktu z nami i dzisiaj. Latem tego roku był w Kętrzynie. Kiedy Kętrzyn świętując 100-lecie Niepodległości, 100-lecie śmierci ufundował ławeczkę Kętrzyńskiego. A w mury Ossolińskie została wmurowana podobizna Wojciecha Kętrzyńskiego zdjęta z nagrobka cmentarnego na Łuczakowie  ufundowana w 2008 r i okazało się, że 20 metrów dalej od grobu Wojciecha, leży oryginalna przedwojenna tablica. Odnaleziona przez polskich konserwatorów. Jak nie uszanować tej historii. Zostawiliśmy tą oryginalną tablicę we Lwowie a plafon kętrzyński  jest we Wrocławiu. I czytelni rękopisów, i archiwaliów  nosi imię Wojciecha Kętrzyńskiego. To jest piękna łączność Wrocławia i Olsztyna. Śląska, Mazur i Warmii. To zawsze była taka łączność. Tu ze Śląska przyjeżdżali do pracy w 19 wieku.  Panie profesorze oni otrzymywali dodatek klimatyczny u nas. A nasi, którzy pojechali na Śląsk niestety nie. To jest coś pięknego. I za ten wkład, za tą pomoc dziękujemy. Dziękujemy za podjęcie próby łączenia tych zbiorów, za adaptalizację  zbiorów lwowskich. I jedna skromna prośba, panie profesorze. Tam we Lwowie są dla nas najcenniejsze skarby. Nasze gazety wydawane w języku polskim. Chcielibyśmy  je mieć  tutaj, ale chyba nam nie oddadzą. Niech sfotografują przynajmniej. Będziemy z tego korzystać. Ile myśmy dali w roku niepodległości , gdyby cały rok szczytnej  Gazety Olsztyńskiej na powrót znalazły się w Olsztynie. Szanowni państwo ta nagroda ufundowana przez Marszałka Województwa i Kapitułę przypada w najgodniejsze ręce. W ręce dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich pana profesora Adolfa Juzwenki następcy Wojciecha Kętrzyńskiego.

Wręczono Odznakę Honorową za zasługi dla Województwa Warmińsko – Mazurskiego. Odznaka ta jest jednostopniową odznaką, stanowiącą wyróżnienie za szczególne zasługi dla rozwoju województwa warmińsko – mazurskiego wykraczające poza podstawowe obowiązki zawodowe oraz dokonania przynoszące wymierne korzyści dla mieszkańców regionu Warmii i Mazur. Decyzją Zarządu Województwa Warmińsko – Mazurskiego, odznaką za zasługi dla województwa warmińsko – mazurskiego zostały uhonorowane 4 osoby.

• Danuta Zielonka.Danuta Zielonka to prezes Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich w Barczewie od 1999 roku. Stowarzyszenie powstało w celach scalenia jednostek i grup społecznych oraz samorealizacji przedsięwzięć prowadzonych Miasto i Gminę Barczewo. Danuta Zielonka jest członkiem Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie „Południowa Warmia” w Barczewie. Jest członkiem zarządu fundacji „Fundusz Ziemi Olsztyńskiej”, przewodniczącą gminnej rady organizacji pozarządowych w Barczewie, przewodniczącą rady organizacji pozarządowych powiatu olsztyńskiego ziemskiego oraz członkiem rady organizacji pozarządowych województwa. Od 18 lat jest dyrektorem organizacyjnym Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie.
• Marek Nowicki – pełni funkcję sekretarza zarządu oddziału w Suwałkach Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego oraz prezesa koła klubu, jest prezesem koła Miłośników Ziemi Oleckiej oraz członkiem założycielem fundacji wspierania opieki zdrowotnej miasta i gminy ziemi oleckiej „Droga Olecko” oraz członkiem innych organizacji. Wydał też w języku polskim kilka tłumaczeń książek i broszur opisujących historię ziemi oleckiej. Współpracuje z wieloma muzeami. Jest pomysłodawcą i organizatorem oleckiej izby historycznej. Doceniając jego zasługi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał mu odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, a prezydent RP – brązowy i srebrny krzyż zasługi.
• Zbigniew Jan Stodolnik – to wieloletni członek władz Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich w Barczewie. Od 16 lat bierze czynny udział w organizowaniu Międzynarodowych Festiwali Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego, gdzie obok koncertów na skale ogólnopolską, odbywają się spotkania, np. dyrygentów. Za organizowanie festiwali został wyróżniony przez władze Gminy Barczewo „Aniołem Sukcesu”. Jest też organizatorem międzynarodowych plenerów malarskich oraz warsztatów o charakterze edukacyjnym. Odznaczony srebrnym krzyżem zasługi i tytułem „Barczewianin Roku”.
• Krzysztof Szatrawski – aktywny od wielu lat w obszarze kultury zwłaszcza jeśli chodzi o rozpowszechnienie kultury regionu. Jest osobą zaangażowaną o szerokich kompetencjach, pełną pasji i energii. Działalność naukowa Pana Krzysztofa Szatrawskiego obejmuje szerokie spektrum zainteresowań humanistycznych i społecznych. Jest autorem wielu wierszy muzykę do nich pisali między innymi Katarzyna Grochodzka, Bernard Chmielarz, Benedykt Konowalski oraz Marcin Wawruk w 2011r. za teksty do płyty Krzysztofa Krawczyka „Warto żyć” otrzymał złotą płytę.

Finansowanie działalności kultury przez państwo oraz jednostki samorządu terytorialnego jest jednym z obowiązkowych zadań administracji publicznej o czym też swoim wystąpieniu mówił pan marszałek. Instytucje kultury upowszechniają i chronią kulturę, jednak bez zaangażowanych ludzi, organizacji, także firm byłoby to dzisiaj niemożliwe. To nie tylko prestiż ale i przyjemność dla wielu mecenasów kultury. Przed kilkoma laty Zarząd Województwa Warmińsko – Mazurskiego podjął inicjatywę której celem jest symboliczne uhonorowanie podmiotów gospodarczych, szczególni hojnie wspierających działalność kulturalną w naszym regionie. Przedsiębiorstwa w naszym województwie chętnie angażują się w promowanie instytucji kultury, wspierając ich w działalność twórczą. Dlatego też Zarząd województwa pragnie uhonorować ich nagrodą PARTNER za wsparcie finansowe firm najbardziej zaangażowanych w działalność kulturalną.

Powszechna Kasa Oszczędności BP SA

1. Michelin Polska SA
2. Arbet Investment Group SA
3. Dramiński S.A
4. Stokota Sp. z o o – zapraszamy Pana Tomasza Miłosza wiceprezesa zarządu

Decyzją Zarządu Województwa Warmińsko – Mazurskiego nagrody Marszałka województwa warmińsko-mazurskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechnianie i ochrona dóbr kultury oraz szczególne zaangażowanie w prace na rzecz kultury otrzymali:

Krzysztof Jaworski – jeden z najwybitniejszych polskich gitarzystów. W 2018 roku reprezentował Polskę na największym światowym festiwalu Jazzahead w Bremie. Autor wielu muzycznych przebojów, twórca, lider zespołu Harlem z którym nagrał 8 płyt a piosenki te stały się kanonem polskiej muzyki rokowej. Jest także autorem takich hitów, które na pewno  tu w regionie Państwo dobrze znają, bo są one nierozerwalnie związane w Warmia i Mazurami. Piosenkę ”Mazurski cud”, która była promowana podczas festiwalu Mazury Cud Natury oraz utworu „Ogień”, który pojawił się podczas kampanii Senior Gemes. Grał z wieloma znakomitymi gwiazdami a jego piosenki śpiewali tacy artyści jak Kora, Grażyna Łobaszewska, Edyta Górniak, Justyna Steczkowska czy Ryszard Rynkowski.

• Tomasz Białkowski – debiutował w 2001 roku na łamach olsztyńskiego pisma „Portret”. Przez kilka lat zajmował się działem prozy tego magazynu. Był redaktorem serii książek. Wielokrotnie nagradzany, wielokrotnie cytowany a jego powieści doczekały się blisko stu pięćdziesięciu recenzji i omówieni.
• Wojciech Bartkowski – grafik, projektant i artysta interdyscyplinarny z ogromnym dorobkiem artystycznym. Autor fotografii, scenografii, obiektów, instalacji obrazów i grafik, twórca plakatów i grafiki użytkowej, form przemysłowych i wnętrz.
• Urszula Kosińska – znana i ceniona animatorka kultury, społeczniczka polska od 40 lat związana z kulturą Olsztyna i regionu. Współtworzyła wiele przedsięwzięć artystycznych. Brała czynny udział w przygotowaniach i realizacji tak dużych przedsięwzięć jak Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy poezję”, mistrzostwa Europy formacji tanecznych i wielu innych. W 1990 roku rozpoczęła pracę w teatrze Stefana Jaracza w Olsztynie. Jest autorką dwóch tomików poezji „Czerwone szpilki” i „Życie wewnętrzne”.
• Dominika Lewicka Klucznik – działa na wielu polach a wspólnym mianownikiem jest oczywiście kultura. Jest koordynatorem, reżyserem i często operatorem spotkań elbląskiej sceny literackiej w Teatrze im. Aleksandra Sawruka. Jest jednym z pomysłodawców powstania alternatywnego Elbląskiego Klubu Literackiego. Jest prezesem Stowarzyszenia „Alternatywni”, które zajmuje się organizacją wydarzeń kulturalnych w Elblągu. Wyróżniona także nagrodą Prezydenta Elbląga Kreator Kultury.
• Danuta Zielonka
• Benedykt Błoński znakomity artysta, muzyk, dyrygent, pedagog muzyczny związany z miastem i regionem od 1982 roku. Przez swoja wieloletnią działalność artystyczną znakomicie promuje region ze szczególnym uwzględnieniem kultury muzycznej Warmii i Mazur.
• Władysław Katarzyński – dziennikarz, reportażysta prasowy, satyryk, poeta. Autor licznych tekstów piosenek kabaretowych. W tym roku obchodzi swoje pięćdziesięciolecie debiutu artystycznego. Jest laureatem wielu konkursów poetyckich i satyrycznych. Jego utwory znalazły się w antologiach i annałach poetyckich. Współzałożyciel grup kabaretowych m.in. Ściąga.
• Wojciech Kmieć, technolog ceramiki, garncarz, projektant ceramiki ceramik. Artysta tworzy w różnych technikach ceramicznych.
• Jerzy Sikora, poeta, krytyk literacki i eseista, literaturoznawca, homileta, profesor w Katedrze Literatury XX wieku im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
• Zbigniew Jan Stodolnik

Nagroda szczególna. Współpracownicy Powiatowego Domu Kultury „Czerwony Tulipan” w Kętrzynie.

Bracia Adam i Mirosław Sawczyńscy. Panowie obchodzą dwudziestolecie pracy społecznej w tym roku na rzecz społeczności lokalnych wielu powiatów i gmin województwa warmińsko-mazurskiego. Autorzy wielu inicjatyw ratowania dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur oraz promocji turystycznej regionu. Z inicjatywy w Domu Spotkań z Kulturą zorganizowano szereg wydarzeń np. Prostki Mazury piękno i dziwy natury oraz wystawę fotograficzną Powiatowego Domu Kultury „Czerwony Tulipan” w Kętrzynie ze zdjęciami Pawła Wagnera „Kolej w krajobrazie Mazu”r. Współpracowali i aktualnie uczestniczyli przy realizacji projektu Miejsce spotkań w każdej gminie powiatu ełckiego. Są także inicjatorami sprowadzenia do Prostek zabytkowej lokomotywy parowej, która obecnie stanowi jedną z głównych atrakcji miejscowości.

Prof. Krzysztof Szatrawski był wyraźnie wzruszony: Nagroda nagrodą, natomiast nagroda u siebie w miejscu w który człowiek się urodził w miejscu w którym się wychował w kulturze która się oddycha, która się pije jak wodę, codziennie w której się żyje. I nagle uświadomienie sobie ze coś się w tej kulturze zrobiło że gdzieś się  zaznaczyło swoje miejsce, zostawiło jakiś swój ślad i ten ślad został zauważalny. To jest moment który tak naprawdę spełnia się jakaś bardzo ważna część naszego losu i naszego życia i to jest moment takiego głębokiego przeżycia. Ja nie wiem czy to można nazwać wzruszeniem, może trochę satysfakcją a może poczuciem jakiejś odpowiedzialności. Nawet trudno mi to nazwać. Może wszystko na raz. Dziękuje Państwu bardzo. Jestem bardzo wzruszony i myślę że my wszyscy którzy dzisiaj zostaliśmy nagrodzeni, odczuwamy to i odbieramy, bo to widzimy. Dziękuję bardzo.

Spotkanie zamknął swoim występem Piotr Bukartyk. Artysta, który wygrywał Olsztyńskie Spotkania Zamkowe. Jest laureatem wielu konkursów muzycznych także w Opolu w Kabaretonie. Współpracował z kabaretem Pod Egidą, Andrzejem Krzywym, Varius Manx czy Mietkiem Szcześniakiem. Towarzyszył mu Krzysztof Kawałko – na gitarze solowej.
Tekst, foto: Marlena Szypulska